Cây mai tết: Nguồn gốc, ý nghĩa và cách chăm sóc

Với sắc vàng rực rỡ, hoa mai không chỉ mang lại không khí ấm áp, tươi vui mà còn là biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng và hạnh phúc trong năm mới. Tuy nhiên, để cây mai nở đúng dịp Tết và duy trì vẻ đẹp rạng rỡ, việc hiểu rõ cách chăm sóc cây mai là điều vô cùng quan trọng. Cây Cảnh Anh Thư sẽ cùng bạn tìm hiểu bí quyết giúp cây mai phát triển khỏe mạnh, bung nở hoa đúng thời điểm, mang lại tài lộc và phú quý cho gia đình bạn trong dịp đầu xuân.

Nguồn gốc của cây mai

Cây mai vàng không chỉ là một loài cây cảnh quen thuộc mà còn là biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn trong văn hóa Việt Nam, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên Đán. Mai vàng hiện nay chủ yếu được trồng và phổ biến ở miền Nam Việt Nam, cây mai có một lịch sử lâu dài và đã có mặt ở nhiều quốc gia châu Á.

Cây mai vàng bắt nguồn từ Trung Quốc, được cho là đã xuất hiện cách đây khoảng 3000 năm. Điều này được viết trong sách “Trân hương bảo ngự”, cho thấy rằng cây mai xuất hiện sớm nhất từ thời nhà Ân Thương. Ngoài ra, trong văn hóa của người Trung Quốc thì hoa mai được xếp vào nhóm “Tuế hàn tam hữu” gồm Mai – Tùng – Cúc, những cây có khả năng chịu lạnh, thời tiết khắc nghiệt.

Hoa mai vàng, với sắc vàng rực rỡ, được coi là mang lại tài lộc, may mắn và thịnh vượng cho gia đình trong năm mới. Đã trở thành biểu tượng của Tết vì sự tươi mới, sự khởi đầu tốt đẹp và tượng trưng cho sự trường thọ. Theo quan niệm phong thủy, việc đặt cây mai vàng trong nhà vào dịp Tết không chỉ để trang trí mà còn giúp gia chủ đón nhận nhiều tài lộc, may mắn trong suốt năm. Đặc biệt, mai vàng còn là biểu tượng của sự trường thọ và bền vững trong mối quan hệ gia đình, cũng như sự sung túc, ấm no trong cộng đồng.

Đặc điểm nổi bật của cây mai

Rễ của cây mai

Rễ mai thường dài và mọc sâu từ 2 – 3m, điều này giúp cây có thể sống lâu và phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong điều kiện khí hậu nhiệt đới. Cây mai được biết đến là có khả năng chịu hạn tốt nhưng vẫn cần chăm sóc và tưới nước hợp lý để rễ không bị khô cằn. Ngoài ra, việc tỉa rễ cây mai cũng là một trong những công đoạn quan trọng trong việc chăm sóc, giúp cây phát triển đều và mạnh khỏe.

Thân cây mai

Thân cây mai vững chãi, có màu nâu đặc trưng, với những cành nhánh mềm mại nhưng vẫn khá dẻo dai. Thân cây mai có thể cao từ 20 – 30m tùy vào giống và cách chăm sóc. Ngoài ra, mai thường xuyên được cắt tỉa để tạo dáng đẹp cho cây, đặc biệt là trong những dịp Tết Nguyên Đán. Việc cắt tỉa đúng cách sẽ giúp cây mai ra hoa đều đặn và đẹp mắt, đồng thời tạo hình dáng theo sở thích của chủ nhân.

Lá cây mai

Lá cây mai có màu xanh, mặt dưới màu hơi vàng có kích thước dài và nhọn, mọc đối xứng và dày đặc trên các cành. Lá mai là một trong những đặc điểm giúp nhận diện cây, bởi chúng có một vẻ đẹp thanh thoát và nhẹ nhàng. Để biết được cây mai có đang phát triển hay không chúng ta có thể căn cứ vào lá của chúng. Một cây mai có lá màu xanh mượt, đều cho thấy cây có sức khỏe tốt.

Hoa cây mai

Hoa cây mai là yếu tố khiến cây mai trở nên đặc biệt và nổi bật trong mùa xuân. Hoa mai có màu vàng tươi rực rỡ, với hình dáng năm cánh đơn giản nhưng lại mang đến sự tinh tế và thanh thoát. Cánh hoa mai mềm mại, mịn màng và tạo thành những bông hoa đầy sức sống, tượng trưng cho sự đổi mới và hưng thịnh. Mỗi bông hoa mai mang một vẻ đẹp riêng biệt, làm say đắm lòng người, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên Đán.

Thời gian hoa mai nở

Hoa mai thường nở vào mùa xuân tuy nhiên do thời gian nở chính xác của hoa mai sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khí hậu, giống cây, và cách chăm sóc. Bởi vậy một số giống mai đặc biệt có thể nở sớm hơn hoặc muộn hơn. Nếu muốn cây mai ra hoa đúng vào dịp tết nguyên đán thì bạn cần có phương pháp chăm sóc đúng kỹ thuật.

Ý nghĩa của cây mai trong ngày Tết

Biểu tượng cho sự may mắn và thịnh vượng

Bên cạnh cây đào tết – loài cây đặc trưng của Tết miền Bắc thì cây mai lại được xem là biểu tượng của tết miền Nam. Màu vàng tươi sáng của hoa mai tượng trưng cho tài lộc, sự giàu sang và thịnh vượng. Khi cây mai nở hoa vào dịp Tết, đó là lúc mà các gia đình hy vọng năm mới sẽ mang đến nhiều thành công, công việc thuận lợi và cuộc sống sung túc. Cây mai không chỉ được coi là một loài cây đẹp mà còn là niềm tin vào một năm mới đầy hứa hẹn, tràn ngập niềm vui và phúc lộc.

Với sự kết hợp hoàn hảo giữa hoa và lá, cây mai mang lại sự tươi mới và năng lượng tích cực. Trong phong thủy, cây mai vàng còn được cho là có khả năng xua đuổi vận xui, giúp gia chủ gặp nhiều may mắn và thịnh vượng trong suốt cả năm.

Đại diện cho lòng kiên cường

Cây mai còn là đại diện cho sự kiên cường, bền bỉ và vượt qua khó khăn. Mặc dù hoa mai có vẻ mong manh, nhưng cây mai lại có khả năng sống sót trong những điều kiện khắc nghiệt. Với đặc điểm ra hoa vào đúng dịp Tết, khi mọi người mong muốn một khởi đầu mới. Chính vì vậy, cây mai không chỉ mang lại niềm hy vọng về một năm mới tốt đẹp mà còn là nguồn cảm hứng về lòng kiên cường và nghị lực vượt qua thử thách trong cuộc sống. Đây là lý do tại sao cây mai lại được coi là một phần không thể thiếu trong các gia đình Việt, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên Đán.

Các giống cây mai ấn tượng để chưng Tết này

Mai tứ quý

Mai Tứ Quý là một trong những giống mai được ưa chuộng nhất trong dịp Tết, nhờ vào vẻ đẹp bền bỉ và sự đặc biệt trong quá trình ra hoa. Cây Mai Tứ Quý có khả năng nở hoa quanh năm. Ngoài ra, giống mai này thường ra hoa 2 lần, lần đầu hoa sẽ có màu vàng, lần 2 hoa có màu đỏ. Hoa của Mai Tứ Quý có màu vàng sáng, nở đều và bền màu, mang lại sự ấm áp, may mắn cho gia chủ. Bên cạnh đó, cây mai này có sức sống mạnh mẽ, dễ chăm sóc, phù hợp với nhiều không gian.

Mai nhất chi mai

Giống nhất chi mai có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu mát mẻ và độ ẩm cao. Cây có gốc to, thân gỗ đen bóng, tạo ra một hình dáng mạnh mẽ và bền vững. Đặc biệt, lá của cây nhỏ, màu xanh non và có hình mũi mác rất đặc trưng, tạo nên một sự tinh tế trong toàn bộ hình dáng của cây.  

Mỗi bông hoa có cánh mỏng và bắt đầu từ màu trắng, sau đó chuyển sang đỏ khi hoa gần tàn. Đặc biệt, hoa nhất chi mai nở một lần duy nhất trong năm, vào dịp Tết, tạo nên sự quý giá và đặc biệt cho cây. Hoa có thể mọc thành từng bông đơn lẻ hoặc tạo thành chùm, mang lại vẻ đẹp nhẹ nhàng nhưng đầy sức sống.

Mai chiếu thủy

Mai chiếu thủy có tên khoa học là Wrightia Religiosa, thường cao khoảng 1,5m, với lá dài và nhỏ, mọc thành đôi, tạo nên vẻ đẹp nhẹ nhàng, tinh tế. Hoa của mai chiếu thủy có 5 cánh mỏng manh, mọc thành chùm nhỏ li ti, màu trắng tinh khiết, tỏa ra một mùi thơm dịu dàng và dễ chịu, tạo cảm giác thanh bình. Đặc biệt, cuống hoa luôn hướng xuống đất, khiến cây có tên gọi “mai chiếu thủy”, tượng trưng cho sự khiêm nhường và thanh tịnh. Với màu sắc nhẹ nhàng và dịu dàng, mai chiếu thủy là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích vẻ đẹp thanh thoát và sự tươi mới của mùa xuân.

Mai đại lộc

Nếu bạn muốn có một cây mai lớn, mang lại sự thịnh vượng và may mắn cho cả gia đình, mai đại lộc sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua. Cây mai đại lộc thường có kích thước lớn, hoa nở dày và đều, với sắc vàng nổi bật. Điều đặc biệt ở mai đại lộc là nó được xem là biểu tượng của tài lộc, mang đến sự phát đạt cho gia đình trong năm mới. Đặc biệt, mai đại lộc rất dễ trồng và chăm sóc, có thể phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt đới. Với vẻ đẹp ấn tượng, mai đại lộc thường được trưng bày ở các không gian rộng, làm điểm nhấn cho ngôi nhà.

Bạch Mai là một giống mai có hoa màu trắng tinh khiết, khác biệt hoàn toàn so với các loại mai vàng truyền thống. Bạch Mai mang lại vẻ đẹp sang trọng, thanh lịch và là lựa chọn phổ biến trong các gia đình yêu thích sự mới mẻ, độc đáo. Giống mai này có hoa nở đều, không quá rực rỡ nhưng lại rất đặc biệt và dễ dàng thu hút sự chú ý. Bạch Mai không chỉ mang lại sự may mắn, mà còn giúp không gian sống của bạn trở nên thanh thoát, nhẹ nhàng hơn. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ai thích sự mới lạ và muốn tạo ra một không gian đón Tết độc đáo.

Hướng dẫn cách trồng cây mai đúng kỹ thuật

Dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn hai phương pháp trồng mai phổ biến nhất: gieo hạt và chiết cành.

Phương pháp gieo hạt

Gieo hạt là một trong những phương pháp đơn giản và tự nhiên nhất để trồng cây mai. Tuy nhiên, kỹ thuật này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ vì cây mai trồng từ hạt sẽ mất thời gian lâu hơn để phát triển và ra hoa. Ngoài ra, bạn cần chú ý khi áp dụng phương pháp  gieo hạt cây khi lớn sẽ không có nhiều đặc tính tốt từ cây mẹ như phương pháp chiết cành. 

Phương pháp chiết cành

So với phương pháp gieo hạt, chiết cành giúp tiết kiệm thời gian và cây mai chiết cành thường ra hoa sớm hơn. 

Đầu tiên, chọn cành mai khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, và có độ dài khoảng 15-20 cm. Sau đó, dùng dao cắt một vết cắt nhỏ trên thân cành, làm lộ một chút phần vỏ của cành để kích thích quá trình phát triển rễ. Sau khi cắt, bạn có thể quấn phần vết cắt này bằng một lớp vải mỏng, sau đó phủ đất ẩm lên trên để duy trì độ ẩm cho rễ phát triển.

Trong quá trình chiết cành, bạn nên giữ ẩm cho cành chiết bằng cách phun nước thường xuyên. Sau khoảng 10 – 12 tuần, bạn sẽ thấy rễ bắt đầu hình thành. Khi rễ đủ phát triển, bạn có thể tách cây ra khỏi cành mẹ và chuyển vào chậu để chăm sóc tiếp.

Phương pháp chiết cành không chỉ giúp cây mai phát triển nhanh mà còn giúp bạn nhân giống cây mai từ những giống cây tốt, đảm bảo hoa mai nở đẹp và đúng thời gian trong dịp Tết.

Một số cách chăm sóc cây mai 

Cách chăm sóc cây mai vàng ra hoa đúng dịp Tết

Như chúng tôi đã đề cập ở trên, việc cây mai ra hoa vào thời điểm nào sẽ phụ thuộc rất lớn vào khí hậu, cách chăm sóc, giống mai,… Nên sẽ có rất nhiều điều bạn cần làm để mai có thể ra hoa đúng dịp tết. Trước tiên từ đầu tháng 10 âm lịch, bạn cần hạn chế bón các loại phân có hàm lượng đạm (N) cao vì phân đạm có thể làm cây phát triển lá mạnh mà không tập trung vào việc ra hoa. Trong tháng 11 âm lịch, từ giữa đến cuối tháng, dừng bón phân và hạn chế tưới nước để cây chuẩn bị cho quá trình tuốt lá.

Khi bước vào tháng Chạp, việc tuốt lá được thực hiện theo tình trạng của cây. Nếu cây mai khỏe mạnh và có nụ lớn, dự báo thời tiết ấm áp, bạn có thể tuốt lá vào khoảng 18-20 tháng Chạp. Khi thấy cây bắt đầu có dấu hiệu bung vỏ thì đây là tín hiệu cho thấy hoa sẽ nở đúng Tết. 

Tuy nhiên, nếu hoa cái chưa bung vỏ lụa, cây mai có thể sẽ nở muộn. Khi đó, cần ngừng tưới nước, phơi cây ngoài nắng và tưới nước ấm (45-50 độ C) để kích thích cây ra hoa đúng lúc. Nếu hoa cái đã bung vỏ lụa trước ngày 23 tháng chạp cần phải sử dụng phân urê pha loãng với nước lạnh để tưới cây, đồng thời che nắng bằng lưới bạt để kìm hãm sự phát triển quá mức của cây, giúp hoa nở đúng Tết.

Bạn có thể tham khảo bài viết chăm sóc mai vàng ra hoa đúng Tết của cây cảnh Anh Thư để biết thêm chi tiết.

Hướng dẫn cách chăm sóc cây mai trong tết

Cây mai cần được đặt ở những nơi thoáng mát và đủ ánh sáng để giúp cây quang hợp. Tránh để cây ở gần những vị trí gió mạnh vì làm thế cây sẽ dễ mất nước khiến cho hoa và nụ sớm rụng.  Đặc biệt, không nên để mai ở nơi quá tối vì thiếu ánh sáng sẽ khiến cây phát triển yếu, lá ra nhanh và hoa dễ rụng.

Ngoài ra, nếu để cây gần bóng đèn có công suất lớn hoặc ở nơi nhiệt độ quá cao, hoa mai sẽ nở nhanh và chóng tàn. Tốt nhất, để mai ở những nơi có ánh sáng tự nhiên, nhưng không trực tiếp dưới ánh nắng gắt.

Cách chăm sóc cây mai sau tết

Sau Tết, khi cây mai đã hoàn thành nhiệm vụ nở hoa rực rỡ, bạn cần bắt đầu chăm sóc lại cây để đảm bảo cây phục hồi và tiếp tục phát triển tốt. Bạn nên tiến hành cắt tỉa những cành hoa đã tàn và các cành yếu, gãy để giúp cây tập trung phát triển các cành mới và bộ rễ khỏe mạnh.  

Nếu mai vẫn còn trồng trong chậu, bạn cần thay đất để cây có môi trường tốt nhất. Hãy bỏ bớt khoảng 1/3 đất cũ và thay bằng hỗn hợp đất mới cùng phân hữu cơ. Việc này giúp bổ sung dưỡng chất cho cây và cải thiện cấu trúc đất.

Tiếp theo, việc tưới nước cho cây mai sau Tết cũng cần được chú ý. Cây mai rất thích nước, nhưng bạn cần tránh để cây bị ngập úng. Vì vậy, cần đảm bảo chậu có lỗ thoát nước tốt và khi tưới, nước phải được thoát hết. Tưới nước khi đất trên miệng chậu đã khô, mỗi lần tưới có thể nhiều nước, nhưng chú ý không để nước đọng lại trong chậu.

Ngoài ra, khi cây mai đã phục hồi và ra lá non, bạn cần tiếp tục cung cấp phân bón để cây phát triển khỏe mạnh. Hòa 15-25 gam phân NPK 20-20-15 trong 10 lít nước và tưới đều vào gốc. Bạn cũng có thể phun phân bón lá để cây hấp thụ nhanh chóng dưỡng chất cần thiết. Tuy nhiên, việc tưới và bón phân cần được thực hiện theo chu kỳ định kỳ để cây mai không bị thừa hoặc thiếu dinh dưỡng.

Cách chọn được cây mai dáng đẹp để chơi tết 2025

Từ sau ông cha ta đã truyền lại cách chọn cây cảnh đó là “Nhất đế, nhì thân, tam cành, tứ nụ”. Dựa trên những điều này chúng ta có thể chọn được cây mai để chơi Tết 2025.

• Chọn cây có gốc cây vững chãi: Gốc cây mai à phần quan trọng nhất khi chọn cây mai đẹp. Một cây mai có gốc vững chắc sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh, đồng thời tạo nền tảng vững vàng cho sự phát triển của các cành và nụ sau này. Bạn cần chọn cây có gốc khỏe, không bị sâu bệnh, và có độ bám chắc với đất.

• Thân cây khỏe mạnh và thẳng tắp: Thân cây khỏe mạnh, thẳng tắp không những giúp cây mai đứng vững mà còn giúp cây phát triển đều, tạo hình dáng cân đối. Một thân cây thẳng sẽ giúp bạn dễ dàng tạo hình cho cây mai, đồng thời làm tôn lên vẻ đẹp của những cành và hoa. Khi chọn thân cây, bạn cũng nên chú ý đến độ dày của thân, không nên chọn cây có thân quá mảnh hoặc quá to, vì như vậy cây sẽ thiếu sự cân đối và không được đẹp mắt khi chơi Tết. 

• Cành cây phải đều và phân bổ hợp lý: Để có một cây mai đẹp, bạn cần chọn những cây có cành phân bổ đều, tạo thành hình dáng thon gọn và hài hòa. Các cành không nên mọc quá gần nhau hay quá xa nhau, điều này sẽ tạo sự mất cân đối, ảnh hưởng đến vẻ đẹp của cây.

• Chọn cây có nụ hoa đều và đẹp: Tại sao lại chọn cây mai có nụ chứ không phải có hoa. Bởi hoa mai thường tàn rất nhanh, nếu bạn mua cây mai đã có hoa thì rất có thể đến Tết sẽ hoa sẽ tàn làm mất vẻ đẹp của cây. Nụ hoa mai phải được chọn sao cho đều, đẹp và có khả năng nở đều trong dịp Tết. Nụ hoa mai cần được phân bố đồng đều trên các cành, tạo nên một sự đồng điệu và rực rỡ khi nở. Những cây mai có nụ hoa căng tròn, màu sắc tươi sáng và phân bố đều sẽ là sự lựa chọn lý tưởng để bạn trang trí trong dịp Tết.

Có lẽ bạn sẽ cần đến bài viết: ý tưởng trang trí cây mai ngày Tết tham khảo ngay để có được cây mai ấn tượng nhất.

Trên đây là bài viết chi tiết về cách trồng và cách chăm sóc cây mai ra hoa đúng dịp tết. Hy vọng, thông qua bài viết này bạn đã biết thêm cách chăm sóc cây mai. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào có thể liên hệ với cây cảnh Anh Thư theo hotline: để nhận được sự giúp đỡ sớm nhất nhé.